Pagina's

Pistachenoten

De boom, die pistache (Pistacia vera) genoemd wordt, is lid van een familie van soorten waartoe ook de cashew behoort. De pistache voelt zich het meeste thuis in droge omstandigheden, zoals een woestijn en weet zich uitstekend te handhaven als er veel zout in de grond zit. Met een beetje doorzetten kan deze kleine boom een hoogte bereieken van een meter of tien. Men denkt dat de pistache oorspronkelijk heeft gegroeid in Centraal Aziën het het Midden-Oosten, maar omdat zijn noten zeer werden gewaardeerd heeft men hem overal aangeplant waar de omstandigheden goed genoeg waren. Dat betekent dat je hem nu komt aantreffen in een gigantische strook land van Spanje tot aan China. Bovendien is Californië (USA) inmiddels na Iran uitgegroeid tot de grootste producent ter wereld.
Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Pistacia, is afgeleid van het Griekse woord Greek pistakion, dat ook al 'pistachenoot' betekende. Omdat de boom verder oostelijk groeide is het woorden verder te herleiden tot het Perzisch: pista. Het daaraan gerelateerde oud-Persische woord pista'i heeft een aantal betekenissen dat 'klein' betekenen. Het verklaart de kleine noot. Het tweede deel, vera, is van Latijnse herkomst, want verus betekent 'echt' of 'waar'. Deze pistache is dus de 'echte pistache'.
Het geslacht bevat verder ook nog wat bomen die heel veel lijken op de 'echte pistache' en die ook al pistache genoemd worden. Kenners onderscheiden de soorten doordat de andere soorten groeien op plaatsen waar de 'echte pistache' zijn wortels niet durft te zetten. Bovendien zijn de zaden kleiner en hebben ze een minder harde schil.

De Romeinse schrijver Plinius de Oudere (23-79 nChr) schreef in zijn boek 'Naturalis Historia' dat de zaden al als etenswaar werden gebruikt in 6750 vChr. Waar hij die kennis vandaan heeft gekregen blijft onduidelijk, maar zeker is wel dat de oude Egyptenaren de pistachenoot ook al bijzonder waardeerden en dan zijn we toch wel bij circa 3500 vChr aanbeland.

Zoals de meeste andere noten, zaden en pitten zijn ook pistachenoten zeer gezond. Per 100 gram leveren pistachenoten 562 caloriën op en 44 gram vet, waarvan 38 gram de zo geroemde onverzadigde vetzuren. Verder zijn deze noten rijk aan calcium, kalium, ijzer, magnesium en diverse vitamines, waaronder B1, B2, B6 en B9.

Een broertje van de pistache, de terpentijnboom (Pistacia terebinthus), groeit uitbundig in de landen rondom de Middellandse Zee. De boom wordt gebruikt als oorspronkelijke bron voor terpentijn. Op Cyprus wordt het fruit gebruikt voor het bakken van een plaatselijke specialiteit en op Kreta gebruikt men het om de locale alcoholische drank tsikoudia of raki een harsachtig geurtje te geven.
Een ander familielid is de mastiekboom (Pistacia lentiscus), ook al inheems in het Meddellandse Zeegebied en waaruit mastiek wordt gewonnen. Dat is een hars dat men in de zon laat drogen. Het wordt in Griekenland gebruikt in zoete desserts en als harsachtige geurend ingrediënt van cakes.

Bovendien zouden de bladeren van de pistacho ook niet vergeten mogen worden omdat uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat ze stofjes bevatten die ontstekingsremmend zijn en een verminderde gevoeligheid voor pijn opleveren[1].

[1] Hosseinzadeh et al: Antinociceptive and Anti-inflammatory Effects of Pistacia Leaf Extract in Mice in Iranian Journal of Pharmaceutical Research - 2011

Geen opmerkingen:

Een reactie posten